Şan Eğitmenimiz Coşkun NEHİR, “Ses sağlığımızı korumak için uygulayabileceğimiz bazı yöntemler” konulu bir yazı kaleme aldı.
Bu özel yazıyı sizlerle paylaşıyoruz;
Daha önceki yazılarımda hap sesimizle ilgili konularda ve sesimizin günlük hayatımızda bizi nasıl etkileyeceği konusunda sizleri bilgilendirmeye çalıştım.
Hayatımızın bir parçası olan sesimiz ( Hele de hayatımızı sesimizle kazanıyorsak.)
biz ona iyi bakmazsak tıpkı diğer organlarımız gibi bir müddet sonda eski sağlığını kaybeder yavaş yavaş bizi terk eder. Mesleğini sesini kullanarak devam ettirenler için seslerini korumak onların bir yaşam tarzı olmalıdır.
Temsillere çıkacak bir tiyatrocunun, şarkıcının veya her gün haber sunan bir spikerin, meydanlarda propaganda yapan bir siyasetçinin, konferans verecek bir bilim adamının sesisin kısıldığını yada konuşurken sık sık öksürdüğünü,sesinin kalınlaşıp kendi sesinden farklı çıktığını düşünebiliyor musunuz? O kişiler nasıl bir ızdırap çeker bilemezsiniz.
Ben bu yazımda sizlere çok acil durumlarda ses sağlığınızı korumak için neler yapabileceğinizi yazmak istedim. Amacım doktora gitmeye vakit bulamadığınız ani durumlarda işinizi yapma zorunluluğunuz varsa; örneğin sesiniz kısılmış opera, tiyatro veya konserinizin bütün biletleri satılmış. İşte böyle zamanlarda acil olarak neler yapılabilir veya böyle bir durumla karşılaşmamak için önceden neler yapmalıyız.
En büyük derdimizse hızlı hava değişimleridir. Özellikle kış mevsiminde dışarı çıktığımızda ağzımızı sıkı sıkıya kapatmalıyız ya da şeker veya sakız alarak tükürük yoluyla bu işlemi gerçekleştirmeliyiz. Bademciklerimiz mikrop kaptığı zaman da sesimiz bozulur yada kısılır böyle durumlarda bir bardak ılık suya iki adet aspirin atarak karıştırıp aspirinli suyu gargara yapıp tükürürsek bademciklerimizin sesi etkilemediğine şahit oluruz. Mesleğini sesiyle kazananlar için en büyük tehlikelerden biri bademcik ameliyatlarıdır. Ses tellerini korumakla görevli bu organımız ameliyatla alındığı zaman; koruyucu faktör ortadan kalktığı için sık sık laranjit ve faranjit olacağımızdan hiçbir zaman sağlıklı bir sese kavuşamayız.Onun için genelde küçük çocuklara anne ve baba tarafından yapılan bu ameliyatlar ses için ergenlik çağında çocukların sesleri olgunlaşınca problem çıkarmaktadır. Hızlı hava değişimlerinde boğaz gıcıklanmalarında İBNİ-SİNA 2(iki) kaşık bal,2(iki) kaşık sirke 2(iki) kaşık limon suyu 1(bir) tutam tarçın karıştırıp içildiğinde gıcıklanmanın sona ereceğini belirtmiştir. Gene ünlü AZERBAYCAN devlet sanatçısı LÜTFİYAR İMANOF ‘la yıllar önce aynı sahneyi paylaştığımızda ses kısıklıklarına karşı elma kabuğunu kırmızı şarabın içine atıp şarabı kaynattıktan sonra sıcak sıcak içtiğimizde sesi açıp güzelleştirdiğini söylemiştir. Sesi kullanmadan önce bir yudum viskiyi gargara yapıp yuttuktan sonra sesimizi kullanmaya başlamak; hem ses telleri bölgesindeki mikropları öldürür hem de heyecanımızı yener. Her sabah uyandıktan hemen sonra her iki burun deliğine 5(beş) cc’lik enjektörle serum fizyolojik sıkılarak geniz ve boğaz bölgesi yıkanmalı . Bu gece boyunca mukozanın kurumuş olmasıyla ortaya çıkabilecek rahatsızlıkları ve o bölgede çoğalma imkânı bulabilen virüs veya mikropların oluşturabileceği olumsuz etkileri ortadan kaldıracaktır. Ayrıca genel olarak boğaz bölgesi rahatsızlıklarında bir su bardağı ılık suda bir çay kaşığı tuz eriterek gargara yapmak rahatlatıcı bir etki sağlamaktadır.
1,5 kilo ayva çekirdekli ve sert iç kısmı çıkarılır.1,5 (bir buçuk) litre suda ,koyu kıvama ve pembe renkli bir sıvı elde edinceye kadar kaynatılır.Elde edilen sıvı bir kaba alınır. Sabah – akşam 2 (iki)- 3 (üç) tatlı kaşığı içilir. Boğazda kuruluk, gıcık, öksürük ve ses kısıklığı gibi rahatsızlıklara iyi gelir.
Bir çay bardağı suda bir tatlı kaşığı bal eritilir. Buna bir tatlı kaşığı doğal elma sirkesi eklenir. Bu karışımı sabahları içmek daha yararlıdır.
İri bir baş kuru soğan alüminyum folyo içinde fırında 175-200 (yüzyetmişbeş-ikiyüz) derece arasında 40 (kırk)-50 (elli) derece arasında pişirilir. Soğan piştikten sonra acılığı ve kokusu tamamen kaybolur. Alüminyum folyodan çıkarılan soğan ılık olarak yenir. Üzerine bir çay bardağı süt içilmesi ve bu uygulamanın gece yatmadan önce uygulanması önerilen bir durumdur. Boğazda rahatsızlıkların oluşmasını önleyici ve giderici etkisi vardır. Bu uygulamaya 40 (kırk) gün devam edilmelidir.
Birkaç parçaya bölünen 7-8 (yedi-sekiz) baş sarımsak Bir su bardağı kadar sütle bir cezvede kaynatılır. Kaynattıktan sonra 2-3 (iki-üç) tatlı kaşığı bal koyulur ve karıştırılır. Ilık ılık içilir. Tadı hoş olmamasına karşın; öksürüğe ve boğaz bölgesi rahatsızlıklarına iyi gelmektedir.
Yukarıda belirtilen miktarda sütün içine ince lahana yaprağını ince ince kıyıp kaynatarak içilmesinin de boğazı rahatlattığı söylenmektedir.
Göğüste balgam birikmesi ve genizden akıntı olması durumunda bir tutam karabaş otonu demleyip içine 2-3 (iki –üç) adet karanfil atarak suyunun sıcak sıcak çay gibi içilmesi belirtilen rahatsızlığın yok olmasına neden olmaktadır.
Her gün iki elmayı arka arkaya yemek bünyenin hastalıklara karşı dirençli olmasını sağlamaktadır.
Kış aylarında A,E ve D vitaminleri içeren balık yağı ve C vitamini kalsiyum kürleri yapmak da genel sağlık durumu için yararlı olacaktır.
Bol limonlu ve tarçınla birlikte ıhlamur içmek ses için çok faydalı olarak bilinmektedir.
Bir su bardağı süt kaynattıktan sonra içilebilecek ılıklığa gelinceye kadar bekletilir. Sonra içine bir tatlı kaşığı karbonat ilâve edilerek karıştırılır ve yavaş yavaş içilir. Sonra yatılıp üstünüze kalın örtüler örterek terlenme sağlanır. Sonra üşümemeye dikkat edilerek ılık bir duş alınır. Bu uygulamanın ateş düşürücü ,öksürük giderici , nezle ve gribe karşı direnç sağlayıcı etkisi vardır.
Sıcağa yakın ılık bir duş alınır. Beden baştan aşağı sızma zeytinyağı ve limon suyu karışımıyla iyice ovulur. Kalın giysiler giyilir Kalın örtüler örtünerek iyice terlenir. İki saat sonra üşümemeye dikkat edilerek tekrar duş alınır. Ateş düşürmede etkili olan nezle ve gribe karşı direnç sağlayan bu uygulamanın bünyenin kendini toparlaması bakımından akşam yapılması daha uygun olacaktır.
Şimdi bir de sesimize iyi gelen bitkilerden söz edelim. Bu bitkiler doğru kullanıldığı zaman ses sağlığı açısından faydaları görülmüştür.
1.Kırmızı Biber
Kırmızı biber, diğer bitkisel çözümler arasında en etkili olan mucizevi bitkidir. Tüm vücut için uyarıcı etki gösteren kırmızı biber, ses tellerindeki enfeksiyonlar ve şişmelerin giderilmesine yardımcı olmaktadır. Ayrıca, boğaz ağrısını azaltıcı etki göstermesi ile kırmızı biber, iltihaplanmanın durulmasına yardımcı olmakta ve potansiyel bir enfeksiyon oluşumunu önlemektedir. Buna göre;
5 damla kırmızı biber özünü ya da bir tutam kırmızı biber tozunu, az miktar ılık su ile karıştırarak içebilirsiniz. Hatta dilerseniz bu karışımı bir miktar bal da ekleyebilirsiniz.
Kırmızı biber, diğer bitkisel çözümler arasında en etkili olan mucizevi bitkidir. Tüm vücut için uyarıcı etki gösteren kırmızı biber, ses tellerindeki enfeksiyonlar ve şişmelerin giderilmesine yardımcı olmaktadır. Ayrıca, boğaz ağrısını azaltıcı etki göstermesi ile kırmızı biber, iltihaplanmanın durulmasına yardımcı olmakta ve potansiyel bir enfeksiyon oluşumunu önlemektedir. Buna göre;
5 damla kırmızı biber özünü ya da bir tutam kırmızı biber tozunu, az miktar ılık su ile karıştırarak içebilirsiniz. Hatta dilerseniz bu karışımı bir miktar bal da ekleyebilirsiniz.
Kırmızı biber, diğer bitkisel çözümler arasında en etkili olan mucizevi bitkidir. Tüm vücut için uyarıcı etki gösteren kırmızı biber, ses tellerindeki enfeksiyonlar ve şişmelerin giderilmesine yardımcı olmaktadır. Ayrıca, boğaz ağrısını azaltıcı etki göstermesi ile kırmızı biber, iltihaplanmanın durulmasına yardımcı olmakta ve potansiyel bir enfeksiyon oluşumunu önlemektedir. Buna göre;
5 damla kırmızı biber özünü ya da bir tutam kırmızı biber tozunu, az miktar ılık su ile karıştırarak içebilirsiniz. Hatta dilerseniz bu karışımı bir miktar bal da ekleyebilirsiniz.
2.Meyan Kökü
Anti-iltihap özelliği sayesinde, doku ve organlarda meydana gelen iltihaplanmanın iyileşmesine yardımcı olan meyan kökü aynı zamanda, anti-alerjik özelliklere de sahiptir. Bundan dolayı meyan kökü, özellikle de ses tellerinin aşırı kullanılmasından kaynaklanan ses tellerindeki hasar ve yorgunluk oluşumunu gidermeye yardımcı olmaktadır. Meyan kökü, ses tellerinin dinlenmesini ve yenilenmesini sağlamaktadır.
3.Hatmi Çiçeği Otu
Hatmi çiçeği ya da hatmi otu, çiçekli bir bitkidir ve ses kısıklığı, öksürük ile bronşit gibi bazı akciğer hastalıklarına iyi gelmektedir. Hatmi çiçeğinden sızan ve tatlı bir zamk olan salgının, yumuşatıcı ve yatıştırıcı özelliği bulunmaktadır. Bu zamk aynı zamanda iyileştirici etki de göstermektedir. Bundan dolayı hatmi çiçeğinden sızan bu zamk, vücuttaki fazla mukus salgısının azaltılmasına yardımcı olmakta ve mukus üreten dokuları sakinleştirmektedir. Ayrıca hatmi çiçeği otu, öksürüğe de iyi gelmektedir.
4.Propolis
Propolis, bal ile benzer dokuya sahip reçineli bir karışımdan oluşmaktadır. Bal arılarının kendi kovanları içinde topladıkları, ağaç tomurcukları, bitki özleri ve diğer bitkisel kaynaklardan elde ettikleri salgılardan oluşan propolis, mükemmel bir doğal ilaç özelliğindedir. Propolis, penisiline denk ya da ondan daha fazla anti-bakteriyel özelliklere sahip olmasının yanı sıra, anti-viral ve anti-iltihap etki de göstermektedir. Boğaz ve bademciklerde oluşan enfeksiyonlar ile mücadele eden propolis, ses kısıklığına da iyi gelmektedir. Sinüslerdeki mukus oluşumunu bozunduran propolis, boğaz şişmesini azaltan mükemmel bir şifa kaynağıdır. Buna göre;
- 1 çorba kaşığı propolis ile 1 bardak ılık suyu karıştırıp içebilirsiniz.
- Ya da 1 çorba kaşığı propolis, 1 bardak ılık su ve bu listede verilmiş olan şifalı otlardan herhangi birini karıştırıp tüketebilirsiniz.
5.Adaçayı
Her derde deva olarak bilinen adaçayı, özellikle de gargara yapılarak kullanıldığında, hem boğaz sorunlarına hem de ses tellerine iyi gelmektedir. Genellikle boğaz ağrılarının tedavisindeki olumlu etkileri ile bilinen adaçayı, tercihen meyan kökü ve propolis ile karıştırılarak, gargara şeklinde kullanıldığında, ses tellerine iyi gelmekte ve larenjit (gırtlak iltihabı) tedavisine yardımcı olmaktadır.
6.Kaygan Kırmızı Karaağaç
Amerika – Kanada bölgesinde yetişen bir bitki olan kaygan karaağaç ya da bilinen adı orijinal adı ile Slippery elm, boğaz ve akciğerlerdeki mukozaların destekçisidir ve akciğer ile boğaz şişmesi ve iltihaplarına iyi gelmektedir. Yatıştırıcı etkisi sayesinde kaygan karaağaç, tahriş olmuş dokuların yumuşamasına yardımcı olmaktadır. Bunların yanı sıra kaygan karaağaç, boğaz kuruluğuna ve ses tellerine iyi gelmektedir. Ayrıca kaygan karaağaç, çoğu öksürük şurubunun içeriğinde bulunmaktadır.
NOT: Kaygan karaağaç hamile ve emziren kadınların kullanımı için uygun değildir.
7.Zerdeçal
Zerdeçal, Hint ve Çin şifa kaynakları arasında en çok kullanılan doğal bir çaredir. Daha çok iltihaplanmaya iyi gelmesi ile bilinen zerdeçal, içeriğinde bulunan kurkumin bileşeni sayesinde yüksek oranda anti-iltihap özellik göstermektedir. Ses tellerinin fazla kullanılıp tahrip olması ve yorulması durumunda etkili olan zerdeçal, boğaz ağrısına da iyi gelmektedir. Gargara şeklinde kullanılan zerdeçal, 8 yaş ve üzeri çocuklarda da etkilidir. Maksimum seviyede iyileştirici etki gösteren zerdeçal, özellikle de ses sanatçılarının güvenli bir şekilde kullanabileceği bir şifa kaynağıdır. Çünkü zerdeçalın yorulan ses tellerini sakinleştirici etkisi bulunmaktadır.
8.Diğer Doğal Çareler
Ses tellerine iyi gelen ve özellikle de ses kısıklığının giderilmesine yardımcı olan diğer doğal şifa kaynakları ise şu şekildedir;
- Zencefil (iltihaplanmanın giderilmesine yardımcı olarak, yumuşatıcı özellik gösterir ve ses kısıklığının giderilmesini sağlar)
- Bal (boğaz tahrişlerini ve iltihaplanmayı gidermeye yardımcı olur, ses tellerini dinlendirir)
- Elma sirkesi (özellikle de larenjite iyi gelmektedir ve anti-mikrobiyal özellik göstermektedir)
- Tuzlu su gargarası (sesin normale dönmesini sağlar, antiseptik özelliği ile boğaz tahrişlerini önler)
- Buhar tedavisi (ses kısıklığına iyi gelir)
- Limon (ses tellerini ve boğazı yumuşatır, iltihaplanmayı önler ve tedavi eder, içeriğinde bulunan C vitamini yardımıyla enfeksiyon yayılmasını önler)
- Sarımsak (iltihaplanmayı önler, ses tellerindeki sızıların azalmasına yardımcı olur ve hızlı iyileşme sağlar, ses kısıklığına iyi gelir)
- Kakule (özellikle de yeşil kakule, ses kısıklığına iyi gelmektedir ve iltihaplanma ile mücadele etmektedir).
NOT: Burada bahsi geçen yöntemleri uygulamadan önce mutlaka doktorunuza danışınız. Çünkü bazı bitkilerin insan vücudu üzerinde, alerjik reaksiyonlar gibi olumsuz etkileri de olabilmektedir. Bundan dolayı, bu bitkilere karşı alerji durumunun olmadığından emin olunduktan ve doktorun bunu doğrulamasından sonra, burada anlatılan yöntemleri kullanmak uygun ve sağlıklı olacaktır.
Ek İpuçları
- Dondurulmuş meyve aromalı dondurma yenilmesi
- Bağırma ve çığırmadan kaçınılması
- Boğazı temizlemek için yapılan sert öksürüklerden kaçınılması
- Aktif ya da pasif içici olarak sigara kullanmaktan vazgeçilmesi,
- Alkol tüketiminden uzak durulması
- Özellikle de uyunulan odada bir hava nemlendirici bulundurulması
- Gün boyunca ılık su içmeye özen gösterilmesi
- Sıcak bir duş alınması ve buhar yardımıyla hava yollarının rahatlatılması
- Ses tellerine zarar veren çevresel alerjenlerden uzak durulması
- Eğer mümkünse, dekonjestan ilaç kullanılmaması (çünkü boğaz kuruluğuna ve tahrişine sebep olabilmektedir)
- Derin nefes alma egzersizlerinin yapılması.
Bunların dışında sigaradan uzak durmak;alkol,kafein,süt ve süt ürünlerini az tüketmek gerekmektedir.Bu tarz ürünler ses tellerimizin kurumasına (balgam) artışına sebebiyet vermektedir.
Coşkun NEHİR