Ayrı sayfalardan oluÅŸmuÅŸ ve çeÅŸitli ÅŸekillerde bir araya getirilmiÅŸ bir tür kitap olarak tanımlayabileceÄŸimiz kodeksler Kolomb öncesi Mezoamerika’da akordeon biçiminde katlanan, kireç ile sıvanmış hayvan derisi veya aÄŸaç kabuÄŸundan yapılma bir ciltle korunan tek bir uzun sayfa biçimindeydi.

Ne yazık ki, istila öncesine ait kodekslerin birçoğu imha edildiğinden günümüze kadar ulaşabilmiş olanlar büyük önem taşımaktadır.

İnsan, hayvan, eşya ve mimari tasvirleri bulunduran kodekslerde destansı hikayelere de göndermeler yer almaktadır. Fakat bu eserlerin önemi, tarihi vesika olmalarıyla sınırlanamaz. Kodekslerin katlanabilir olması, konsey toplantıları ve hükümdarların evlerinde duvar resimleri gibi sergilenebilmesine de olanak tanıyordu. Ayrıca saray şölenlerinde şair ve oyuncular için görsel bir hikaye panosu görevini de gören kodeksler, oyunu izleyenlerin olayları daha net bir şekilde algılamalarını sağlıyordu.

Kodekslerin en ünlülerinden biri olan geyik derisinden yapılmış kırk yedi resimli bölümden oluÅŸan Miksteks Kodeksi’dir. Sanatçısı bilinmeyen bu kodeksin, her kısımında resmedilmiÅŸ bir hikaye anlatılır.

950’den 1521 yılına dek Güney Meksika bölgesinde hüküm süren Mikstekler, hakkında söz konusu kodeks önemli bilgiler verir. Politik ve askeri zaferler, Mikstek hükümdarı Kral Sekiz Geyik Jaguar Pençesi’nin hayatı, Ä°spanyollar tarafından istila edilmeden önceki hanedanlık soyunun ÅŸeceresinin yer aldı Miksteks Kodeksi’nde dikkat çeken bazı noktaları da sizlerle paylaÅŸmak istiyoruz.

Kodekste daireler ve yılan başı büyük önem taşır. Mikstek soyluları adlarını doÄŸdukları günün ertesinden alırlar ve Kodekste takvimsel isimlere baÄŸlı olarak daireler ve gliflerle temsil edilirler. Yılan glifinin üzerindeki yedi benek, Kral Yedi Yılan’ın ismini iÅŸaret eder. Kral Sekiz Geyik Jaguar Pençesi’nin ismini ise bir geyik glifine iliÅŸtirilmiÅŸ sekiz daire betimler.

Bustrofedon yazım tekniÄŸi ile yazılmış olan Miksteks Kodeksi’nde öyküsel dizgiye sahip olan bir hikaye anlatılmaktadır. Okurun tek yönlü bir ÅŸekilde deÄŸil, önce saÄŸdan sola sonra soldan saÄŸa doÄŸru bu kodeksi takip etmesi gerekir. Hikayenin doÄŸrultusu kırmızı ÅŸeritlerle gösterilmiÅŸtir.

Bu kodekste dikkat çeken özelliklerden biri de sudaki balıktır. Su içindeki balık kodeksteki iki boyutlu düzlemle uyumlu olarak nehirlerin bulunduğunu işaret eder.