Nobel edebiyat ödülü sahibini buldu. Ödülün sahibi, gazeteci kimliğe sahip bir isim olan, Belaruslu kadın yazar Svetlana Aleksiyeviç oldu. Muhalif yazar, haberi evde ütü yaparken aldı

Japonya, usta romancı Haruki Murakami’ye ödül beklerken, bu yıl Nobel Edebiyat Ödülü sürpriz bir isme; Belaruslu yazar Svetlana Aleksiyeviç’e gitti.

Haberi evde ütü yaparken öğrenen 67 yaşındaki Aleksiyeviç, Nobel tarihinde edebiyat ödülünü alan 14. kadın yazar olarak kayıtlara geçti.

Muhalif görüşleri nedeniyle yıllarca sürgün hayatı süren Aleksiyeviç, dünya çapında insan hikayelerini anlattığı gazeteci kimliğiyle biliniyor. Aleksiyeviç’in, Sovyetler Birliği dönemi ve dağılma sürecinde yaşanan trajedilerle ilgili eserlerde imzası var.

Kariyeri boyunca çok sayıda röportaja imza atan Aleksiyeviç’in en tanınmış eserleri arasında, Türkçe’ye de çevrilen ‘Bir Nükleer Felaketin Sözlü Tarihi – Çernobil’den Sesler’ ve ‘Nazi İşgalinde Sovyet Kadınları’ bulunuyor.

Aleksiyeviç, kendisini “Tarihi olaylardan çok insani duyguları kayıt altına alan bir kalem” olarak tanımlıyor.

SVETLANA ALEKSİYEVİÇ KİMDİR?

Belaruslu yazar Svetlana Aleksiyeviç Ukrayna’nın Stanislav (1962’den sonra adı Ivano-Frankivsk olan yerleşim birimi) şehrinde 31 Mayıs 1948’de Belaruslu baba ve Ukraynalı bir annenin çocuğu olarak dünyaya geldi.

Çocukluğu Belarus’ta geçen yazar, Belarus Devlet Üniversitesi gazetecilik bölümünden 1972’de mezun oldu. Sonrasında bazı yerel gazetelerde çalıştıktan sonra, Minsk’te yayınlanan “Neman” isimli edebiyat dergisinin muhabiri oldu.

II. Dünya Savaşı, Sovyet-Afgan Savaşı, Çernobil faciası, SSCB’nin dağılması gibi dramatik olayları yaşayan araştırmacı gazeteci Svetlana Aleksiyeviç bu olaylara tanık olmuş kişilerle röportajlar yaptı.

Bu insanlardan dinlediklerinin izlerini yazdığı kitaplarda kolayca görmek mümkün. Svetlana Aleksiyeviç’in yazıları Lukaşenko rejimini rahatsız etti. 2000 yılında hakkında yasal kovuşturma başlatıldı. Ülkesini terk etmek zorunda kalan Aleksiyeviç hayatının sonraki 10 yıllık kısmını, kendisine kucak açan Paris, Gothenburg ve Berlin gibi şehirlerde siyasi sürgünde geçirdi. 2015 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Svetlana Aleksiyeviç 2011 yılında ülkesine dönerek, başkent Minsk’e yerleşti.

ÖNEMLİ ESERLERİ

Sovyet-Afgan Savaşı’nın ilk ağızdan anlatıldığı “Çinko Çocukları” ve Çernobil kazasının ele alındığı “Çernobil’den Sesleri” isimli kitapları Svetlana Aleksiyeviç’in en önemli eserleri olarak öne çıkıyor.

67 yaşındaki Svetlana Aleksiyeviç “Savaşın Kadınsı Olmayan Yüzü” isimli ilk kitabını 1985 yılında yazdı. Kitap, kısa sürede birçok baskı yaparak 2 milyondan fazla sattı. Romanda, II. Dünya Savaşı daha önce çok da ele alınmayan yönleriyle, bir kadının monologları şeklinde anlatılıyor.

“Son Tanıklar: Çocuksu Olmayan Öyküler” isimli kitabında savaş, kadın ve çocukların gözünden anlatılıyor. 1993 yılında SSCB’nin dağılması sonucunda umutsuzluğa kapılıp, intihara teşebbüs eden insanların öykülerinin anlatıldığı “Ölümle Efsunlananlar” isimli kitabını yayımladı.

Aleksiyeviç’in kitapları, aralarında Türkçenin de olduğu toplam 19 farklı dile çevrildi. 2015 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Svetlana Aleksiyeviç kitapların yanı sıra 21 belgeselin metnini hazırladı ve üç tiyatro oyununun senaryosunu yazdı.

Nobel Edebiyat Ödülü 2006 yılında Türk yazar Orhan Pamuk’a verilmişti.