Şunun için etiket arşivi: Agatha Christie

Yeşilçam’ın ünlü oyunlarından Ediz Hun, On Küçük Zenci adlı oyunla ilk kez tiyatro sahnesinde tiyatroseverlerle buluşacak.

Polisiye edebiyatının önemli isimlerinden biri olan Agatha Christie’nin kaleme aldığı On Küçük Zenci adlı eserinden uyarlanan oyunun prömiyeri, 11 Ekim’de Kadıköy’deki Ak’la Kara Tiyatro’da yapılacak.

Burak Karaman’ın yönettiği oyunda Ediz Hun, Ali İl, Pelin Turancı, Fatih Gülnar, Hakan Akın, Oya İnci, Özdemir Çiftçioğlu, Cengiz Eşiyok, Ilgın Angın ve Ozan Altuntaş rol alıyor.

Dramaturjisini Savaş Özdural’ın gerçekleştirdiği On Küçük Zenci’nin dekor tasarımını Behlüldane Tor, kostümlerini Akın Tezer Tunalı ve ışık tasarımını Gökhan Arsın ile Ahmet Güleryüz hazırladı.

Oyun, 12 Ekim ve 13 Ekim’de seyircilerin beğenisine sunulacak.

22-24 Ekim tarihleri arasında Agatha Christie için doğumunun 125. yılı anısına Türkiye’de ilk kez “Kara Hafta
İstanbul Festivali” Pera Palace Jumeirah Hotel’de düzenlenecek.

agatha-festival

Matthew Prichard (Agatha Christie’nin torunu), Ahmet Ümit (başarılı polisiye yazarlarından), Alexander McCall Smith (Edinburgh Üniversitesi’nde tıp hukuku profesörü), Leslie S. Klinger (avukat), Petros Markaris (Yunan yazar), Roberto Costantini ve Jean-Christophe Rufin (Fransız psikolog ve yazar) söyleşi yapacak. Ayrıca katılımcı yazarlar Beyoğlu’nda bulunan kitapçılarda imza etkinliklerine katılacak.

 

Agatha Christie Kimdir?

Agatha Mary Clarissa Miller Christie Mollowan (15 Eylül 1890 – 12 Ocak 1976), İngiliz yazar, polisiye Agatha Christie Kara Hafta İstanbul Festivaliedebiyatın en önemli isimlerinden biri ve dedektif Hercule Poirot karakterinin yaratıcısıdır. Mary Westmacott takma adıyla aşk romanları da yazmıştır. Ancak asıl ününü, yazdığı 80 dedektif romanına ve West End tiyatrolarında sahnelenen oyunlarına borçludur.

Yaşamı

Babası Frederick Alvah Miller, Agatha henüz küçük yaştayken öldü. Annesi tarafından evde eğitilen küçük kız, yalnız bir çocukluk geçirdi. Küçük yaşta öyküler yazmaya başladı. 16 yaşında, şan öğrenimi görmek üzere Paris’e yollandıysa da kısa sürede bundan vazgeçti. Ciddi anlamda ilk edebi denemeleri, duygusal konuları ele alan öyküler oldu. 1914’te Albay Archibald Christie adlı bir albay pilot ile evlendi ve yeniden Fransa’ya gitti. Dislektik olmasına rağmen öykü, roman okumayı çok seviyordu. Fransa’dayken vakit geçirmek üzere okuduğu dedektif öykülerinin daha iyilerini yazabileceğini düşünerek ilk polis romanı olan The Mysterous Affair at Styles’ı (Styles’daki Esrarengiz Olay) yazdı. Kitap çeşitli yayınevinlerince geri çevrildikten sonra 1920’de Bodley Head Yayınevi tarafından kabul edildi. Bu roman, Agatha Christie’nin ilk Hercule Poirot’lu romanıdır.

Agagatha christie kara haftaatha Christie 1926’da 11 gün boyunca kaybolur. Bütün aramalara rağmen bulunamaz. Arabası bir göl kenarında bulunur; ağaçlara çarpmış, bavulları dağılmış bir şekilde.… Amaç, bellidir; “Agatha Christie göle düştü” süsü vermektir. Sonra birden ortaya çıkar Agatha Christie. Ama hiçbir açıklama yapmaz. Kimlerine göre Agatha Christie geçici hafıza kaybına uğradı. Kimilerine göre, Agatha Christie kocasının sevgilisini öldürme planları yapmak için bilmediği bir yere gitti. Sır, hâlâ meçhul.

Hercule Poirot, zekası, espri yeteneği, keskin gözlemciliği ve Avrupalı inceliği ile seçkinleşen Belçikalı bir dedektiftir. Cinayetleri “küçük gri hücreler” dediği beynini kullanarak çözmesi ve bu arada da İngiliz yüksek sınıfının özel yaşamının saklı yönlerini ortaya dökmesi ile tanınır. Agatha Christie’nin arka arkaya yazmaya başladığı polis romanları Poirot tipine uluslararası ün kazandırdı. Yazar ayrıca Miss Marple adının verdiği bir tip daha yarattı. Sevimli bir yaşlı kız olan amatör dedektif Miss Marple da çok tutuldu. 1928’de ilk kocasından boşanıp Max Mallowan’le evlendikten sonra birçok ülke gezip görme fırsatı bulan Christie’nin romanları 1930’larda çoğunlukla uluslararası mekânlarda geçmeye başladı.

agatha-christie-festival

Hayranlarınca her kitabı beğenilmekle birlikte, Agatha Christie’nin edebi kaygılarla yazdığı bazı romanlar eleştirmenlerin de dikkatini çekti. On Küçük Zenci ise polis romanının klasikleri arasındadır. Agatha Christie, İngiliz töre romanı geleneğinde yazdığı polis romanları ile dünya edebiyatında kendine özgü bir yerin sahibi olmuştur.

Christie 1971 yılında, İngiltere’nin en yüksek onur ünvanı olan Britanya İmparatorluğu Kadın Komutanı unvanını almıştır.Yazar, 12 Ocak 1976 tarihinde yaşama veda etmiştir.

 

Romanları

Basım YılıAdDedektif
1920Ölüm Sessiz Geldi
The Mysterious Affair at Styles
Hercule Poirot
Arthur Hastings
Başmüfettiş Japp
1922Gizli Düşman
The Secret Adversary
Tommy ve Tuppence
1923Dersimiz Cinayet
Murder on the Links
also The Murder on the Links
Hercule Poirot
Arthur Hastings
1924Kahverengi Elbiseli Adam
The Man in the Brown Suit
Anne Beddingfeld
Albay Race
1925Köşkteki Esrar
The Secret of Chimneys
Başkomiser Battle
1926Roger Ackroyd Cinayeti
The Murder of Roger Ackroyd
Hercule Poirot
1927Büyük Dörtler
The Big Four
Hercule Poirot
Arthur Hastings
Başmüfettiş Japp
1928Mavi Tren’in Esrarı
The Mystery of the Blue Train
Hercule Poirot
1929Dört Neşeli Arkadaş
The Seven Dials Mystery
Bill Eversleigh
Başkomiser Battle
1930Ölüm Çığlığı
The Murder at the Vicarage
Miss Marple
1931Sittaford Malikanesi’nin Gizemi
The Sittaford Mystery

also Murder at Hazelmoor
Inspector Narracott
1932Cesetler Ağlamaz
Peril at End House
Hercule Poirot
Arthur Hastings
Başmüfettiş Japp
1933Lord Edgware’yi Kim Öldürdü
Lord Edgware Dies

also Thirteen at Dinner
Hercule Poirot
Arthur Hastings
Başmüfettiş Japp
1934Doğu Ekspresi’nde Cinayet
Murder on the Orient Express

also Murder in the Calais Coach
Hercule Poirot
1934Ceset Dedi Ki
Why Didn’t They Ask Evans?

also The Boomerang Clue
Bobby Jones
Frankie Derwent
1935Üç Perdelik Cinayet
Three Act Tragedy

also Murder in Three Acts
Hercule Poirot
1935Ölüm Diken Üstünde
Death in the Clouds

also Death in the Air
Hercule Poirot
Başmüfettiş Japp
1936Cinayet Alfabesi
The A.B.C. Murders

also The Alphabet Murders
Hercule Poirot
Arthur Hastings
Başmüfettiş Japp
1936Gece Gelen Ölüm
Murder in Mesopotamia
Hercule Poirot
1936Briç Masasında Cinayet
Cards on the Table
Hercule Poirot
Albay Race
Başkomiser Battle
Ariadne Oliver
1937Sessiz Tanık
Dumb Witness

also Poirot Loses a Client
Hercule Poirot
Arthur Hastings
1937Nil’de Ölüm
Death on the Nile
Hercule Poirot
Albay Race
1938Ölümle Randevu
Appointment with Death
Hercule Poirot
1938Noel’de Cinayet
Hercule Poirot’s Christmas

also Murder for Christmas
also A Holiday for Murder
Hercule Poirot
1939Zehiri Kim Verdi
Murder is Easy

also Easy to Kill
1939On Küçük Zenci
And Then There Were None

also Ten Little Indians
also Ten Little Niggers
1940Esrarengiz Sanık
Sad Cypress
Hercule Poirot
1940İskemlede Beş Ceset
One, Two, Buckle My Shoe

also An Overdose of Death
also The Patriotic Murders
Hercule Poirot
Başmüfettiş Japp
1941Ölüm Oyunu
Evil Under the Sun
Hercule Poirot
1941N veya M?
N or M?
Tommy ve Tuppence
1942Cesetler Merdiveni
The Body in the Library
Miss Marple
1942Beş Küçük Domuz
Five Little Pigs

also Murder in Retrospect
Hercule Poirot
1942Cinayet Reçetesi
The Moving Finger

also The Case of the Moving Finger
Miss Marple
1944Sıfıra Doğru
Towards Zero
Başkomiser Battle
Müfettiş James Leach
1944Yılan İçini Döktü
Death Comes as the End
1945Şampanyadaki Zehir
Sparkling Cyanide

also Remembered Death
Albay Race
1946Hollow Malikanesi Cinayeti
The Hollow

also Murder After Hours
Hercule Poirot
1948Şeytan Dönemeci
Taken at the Flood

also There is a Tide…
Hercule Poirot
1949Çarpık Evdeki Cesetler
Crooked House
Charles Hayward
1950Cinayet İlanı
A Murder is Announced
Miss Marple
1951Bağdat’a Geldiler
They Came to Baghdad
Victoria Jones
1952Bayan McGinty’nin Ölümü
Mrs McGinty’s Dead

also Blood Will Tell
Hercule Poirot
Ariadne Oliver
1952Zarif Bir Cinayet Gecesi
They Do It with Mirrors

also Murder with Mirrors
Miss Marple
1953Cenazeden Sonra
After the Funeral

also Funerals are Fatal
also Murder at the Gallop
Hercule Poirot
1953Porsuk Ağacı Cinayeti
A Pocket Full of Rye
Miss Marple
1954Bilinmeyen Hedef
Destination Unknown
also So Many Steps to Death
1955Üç Yanlış Üç Ceset
Hickory Dickory Dock
also Hickory Dickory Death
Hercule Poirot
1956Sonuncu Kurban
Dead Man’s Folly
Hercule Poirot
Ariadne Oliver
195716.50 Treni
4.50 from Paddington

also What Mrs. McGillicuddy Saw!
also Murder She Said
Miss Marple
1958Şahidin Gözleri
Ordeal by Innocence
1959Kapı Tekrar Vuruldu
Cat Among the Pigeons
Hercule Poirot
1961Ölüm Büyüsü
The Pale Horse
Inspector Lejeune
Ariadne Oliver
1962Kırık Ayna (Ve Ayna Kırıldı)
The Mirror Crack’d from Side to Side

also The Mirror Crack’d
Miss Marple
1963Ölüm Saatleri
The Clocks
Hercule Poirot
1964Ölüm Adası
A Caribbean Mystery
Miss Marple
1965Cinayetler Oteli
At Bertram’s Hotel
Miss Marple
1966Üçüncü Kız
Third Girl
Hercule Poirot
Ariadne Oliver
1967Geceyarısı Cinayeti
Endless Night
1968Pembe Evdeki Ölü
By the Pricking of My Thumbs
Tommy ve Tuppence
1969Elmayı Yılan Isırdı
Hallowe’en Party
Hercule Poirot
Ariadne Oliver
1970Frankfurt Yolcusu
Passenger to Frankfurt
1971Ölüm Meleği
Nemesis
Miss Marple
1972Filler de Hatırlar
Elephants Can Remember
Hercule Poirot
Ariadne Oliver
1973Kader Kapısı
Postern of Fate

Son Tommy ve Tuppence Romanı
Tommy ve Tuppence
1975Ve Perde İndi
Curtain
Son Hercule Poirot Romanı
Hercule Poirot
Arthur Hastings
1976Uyuyan Ölüm
Sleeping Murder

Son Marple Romanı
Miss Marple

 

 

Kısa Öykülerden Oluşan Kitapları

Basım YılıAdDedektif
1924Poirot Kanıt Peşinde
Poirot Investigates
Hercule Poirot
1929Suç Ortakları
Partners of Crime
Tommy ve Tuppence
1930Ölümün Tam Zamanı
The Mysterious Mr. Quin
Mr. Satterthwaite
Harley Quin
1932Cinayetler Kulübü
The Thirteen Problems
Miss Marple
1933Kanatların Çağrısı
The Hound of Death
1934Parker Pyne İz Üzerinde
Parker Pyne Investigates
Parker Pyne
Ariadne Oliver
1937At Yolundaki Cinayet
Murder in the Mews
Hercule Poirot
1947Hercule’un On İki Görevi
The Labours of Hercules
Hercule Poirot
1950Fare Kapanı
Three Blind Mice and Other Stories
Tommy ve Tuppence
1960Noel Kekinin Gizemi
The Adventure of the Christmas Pudding
Hercule Poirot
1974Hercule Poirot İz Üzerinde
Poirot’s Early Cases
Hercule Poirot
1979Miss Marple’ın Son Maceraları
Miss Marple’s Final Cases and Two Other Stories
Miss Marple
1997Işıklar Sönünce
While the Light Lasts and Other Stories

 

 

 

 

Tiyatro Oyunundan Romana Çevrilenler

Basım YılıAdDedektif
1930Acı Kahve
The Black Coffee
Hercule Poirot
1954Sevimli Örümcek
Spider’s Web
1958Beklenmeyen Misafir
The Unexpected Guest

 

 

 

 

“Aptal çocuk, bunu bile mi anlayamadın, hiç kafan basmıyor senin”. Bu sözler size tanıdık geldi mi? Eminim bu yazıyı okuyanların bir çoğu evde ya da okulda bu veya buna benzer gurur kırıcı, utanç verici sözlere defalarca maruz kalmışlardır. Peki hiç düşündünüz mü ya o çocuk gerçekten aptal değil de sadece ona öğretme biçimimiz hatalı ise…

disleksili çocuk

Her çocuk özeldir ve her çocuk mutlaka öğrenir. Başarısızlığın sorumluluğu çocukta değil, onu kalıplara sığdırmaya çalışan okul, öğretmen ve hatta ağırlıklı olarak ebeveynlerdedir.

Evet eğitim sorunlarından bahsetmeyi severiz ve başarısızlığın nedenleri irdelenirken nedense kendimizde hiçbir sorun görmeden işin kolay tarafından okullara yüklenmeyi seçeriz. Zaten daha ne yapabilirdiniz ki, anaokulundan itibaren okul yükünü çektiniz, hatta belki de özel okulda okuttunuz, yetmedi özel dersle takviye aldırdınız, yetmedi dershaneye gönderdiniz…Bir kamyon yüküyle para harcadınız ama içinde yok çocuğun okumuyor zaten sistem kötü, ama sizin vicdanınız rahat…

Peki şimdi bir durup düşünün bakalım, kaçınız çocuğunuzun gerçek yeteneklerini keşfettiniz, öğrenmede yaşadığı zorlukların altında yatan temelleri araştırdınız. Farklı olmasınlar sakın. Onlarca çocuğun derdi olan ve arada kaynayıp giden bir hastalıktan bahsedeceğim size: Disleksi

Önce aşağıdaki yazıyı okumaya çalışınız. ..

disleksisiniz

 

Zorlandınız değil mi, o zaman sorun yok siz disleksi değilsiniz ama bu toplumun % 5 ile 7 arası yani ortalama 30 kişilik bir sınıftaki 2-3 öğrenci bu sorunla boğuşmakta.

Disleksi; okuma, yazma, akıl yürütme, dinleme, konuşma ve matematiksel becerilerin kazanılmasında kendini gösteren bir öğrenme bozukluğu olarak tanımlanmaktadır ve bu hastalığa sahip olanlara ‘dislektik’ denir. Yunanca kökenli bir sözcük olan disleksi  ‘kelime kullanımında yaşanan güçlük’ anlamına gelmektedir. Dislektik olan, yani öğrenme güçlüğü çeken kişiler harfleri birbiriyle karıştırır, okuyamaz, yazamazlar. Okuduklarını kısa süre sonra unutabilir, harflerin seslerini telaffuz etmede güçlük yaşarlar.

Bu çocuklar ve ebeveynleri eğitim hayatlarının ilk anlarından itibaren öğretmenlerinden, “Aslında çok zeki ama…” diye başlayan cümleleri defalarca dinlerler, hatta sıklıkla yaramazlık ve dikkatsizlikle eleştirilirler.

disleksi11

Disleksi, zihinsel bir yetersizlik değildir ve zeka ile ilişkisi yoktur. Hatta zeka düzeyi çok yüksek çocuklarda da görülmektedir. Disleksiklerin zeka düzeyleri  düşük olmadığı gibi özel yeteneklere de sahip olabilirler.

Hepimizin çok yakından tanıdığı Albert Einstein, büyük deha, okulda başarılı ama okuldan nefret eden bir çocuk. Bir disleksi olan Einstein’ın dediği gibi “Aslında herkes zekidir. Fakat bir balığı bir ağaca tırmanma kabiliyetine göre değerlendirirseniz tüm hayatını aptal olduğunu zannederek geçirir.”

Usta bir ressam, desinatör, bilim adamı ve düşünür olan Leonardo Da Vinci’de disleksiden muzdaripdir. Yazıyı tersten, aynadan görünüş imajıyla, yani sağdan sola doğru yazması ve el yazısının karmaşıklığı  ile bilinir. Bunun solak olan dislektiklerin çoğunda rastlanan bir davranış biçimi olduğu öne sürülür. Bitirdiği projelere yeni baştan başlaması da dislektiklerin karakteristik özellikleri arasında sayılmaktadır.

Sadece bu iki isim değil tabi ki, okuma öğrenme güçlüğü çekenler:

*Mozart
*Wright Brothers
*Cher
*Tom Cruise
*Walt Disney
*John Lennon
*Winston Churchill
*Henry Ford
*Stephen Hawkings
*Jules Verne
*Alexander Graham Bell
*Woodrow Wilson
*Hans Christian Andersen
*Nelson Rockefeller
*Thomas Edison
*Agatha Christie
*Whoopi Goldberg
*Rodin
*Dustin Hoffman
*Robin Williams
*Louis Pasteur
*Werner von Braun
*Dwight D.Eisenhower
*F. Scott Fitzgerald-Yazar
*Mariel Hemingway
*George Bernard Shaw
*Beethoven
*Carl Lewis
*Magic Johnson
*Sylvester Stallone

Şaşırtıcı bir liste değil mi, çoğu dahi olarak tanımlayabileceğimiz, başarılı insanlar…

Biraz bilgi ve çokça ilgi ile bu çocukları erken yaşta keşfetmemiz onlar ve toplum için çok şey değiştirebilir.

Taare Zameen Par

 

Evet yazının başlığı “Taare Zameen Par” 2007 yapımı bir filmden alınma. Harfleri sayıları algılama problemi yaşayan ve bu nedenle ailesi ve çevresi tarafından aptal muamelesi gören Ishaan adlı 8 yaşında bir çocuğun, doğru öğretmenle tanışana kadar yaşadığı mutsuzluğu ve çöküşünü anlatan, çocuğu olsun olmasın herkesin seyretmesi gereken ve bazen bir kişinin bile hayatını değiştirmenin karşılığının paha biçilmez olduğunu bize anımsatan bir film.

Yazıyı Ishaan’ın resim öğretmeni olan Ram Shankar Nikumbh ile İshaan’ın sert mizaçlı ve başarı odaklı babası arasında geçen bir replikle bitireyim…

“İlgi çok önemlidir. İyileştirme gücüne sahiptir. Acıya merhem olur. Çocuk ilgilenilmeyi ister. Kucaklamak, sevdiğinizi göstermek için yanağına kondurduğunuz bir öpücük. Oğlum seni seviyorum diyebilmek. Korktuğu zaman size sığınabilmesi. Kaydığı zaman, düştüğü zaman sizi yanında bulabilmesi güven verici. İlgilenmek.”

Yazan:  Sibel Çağlar

Kaynak : Dünyalılar

İlk kez 1952’de sahnelenen ‘Fare Kapanı’, Winston Churchill’den David Cameron’a tam 12 İngiltere başbakanı gördü. Oyun, Kraliçe II. Elizabeth’in tahta çıkışıyla yaşıt.

“Polisiye roman ve tiyatronun kraliçesi” Agatha Christie’nin “Fare Kapanı” (Mousetrap) adlı oyunu, ilk kez, II. Elizabeth’in taç giydiği yıl, 1952’de sahnelenmişti.

Soğuk Savaş başladığında “Fare Kapanı”, Londra’daki Ambassadors Tiyatrosu’nda sahneleniyordu; Soğuk Savaş biteli yıllar oldu, “Fare Kapanı” hâlâ sahnede.

Şu sıralar 60. yılını kutlayan oyun, bugüne kadar Winston Churchill’den David Cameron’a tam 12 İngiltere başbakanı gördü.

Beklenmedik son

Christie’nin bir cinayeti ve karmaşık çözümünü işleyen oyunu, 18 Kasım 2012’de 25 bininci kez sergilendi. Dünyanın en uzun süre sahnede kalan oyunu olarak bilinen “Fare Kapanı”, hâlâ popülerliğinden bir şey yitirmiş değil ve kapalı gişe oynamayı sürdürüyor.

Oyun, ilk kez, 25 Kasım 1952’de Ambassadors Tiyatrosu’nda sahnelenmiş ve Richard Attenborough ile karısı Sheila Sim 21 yıl boyunca başrolleri üstlenmişlerdi.

“Fare Kapanı”nın ilk oynanışından bu yana, her oyunun sonunda oyunculardan biri seyircilerden “beklenmedik son”u kimseye açıklamamalarını istiyor: “Artık ‘Fare Kapanı’nı seyrettiğinize göre cinayetimize ortak oldunuz demektir. Sizden, cinayeti kimin işlediğini bir sır gibi saklamanızı rica ediyoruz…”

Seyircilerin oyunun sonunu sır gibi saklayıp saklamadıkları bilinmiyor, ama The Guardian’dan Stephen Moss, “Fare Kapanı”nı 60. yılında bir kez daha izlemeye gittiğinde tanık olduğu ilginç bir olayı aktarıyor:

Moss, tiyatronun kapısında, “Fare Kapanı”nı seyretmeye Birmingham’dan gelmiş bir Agatha Christie hayranına, gelmeden önce cinayeti kimin işlediğini araştırıp araştırmadığını sormuş. Adam, kısa bir duraksamadan sonra, “Yoksa seyircilerden biri mi!” deyivermiş.

‘8 ay oynanır’ demişti

Oyun, ilkin 1947’de “Üç Kör Fare” adıyla radyo tiyatrosu olarak yayımlanmış, daha sonra Shakespeare’in ünlü tragedyasında Hamlet’in bir sözünden esinlenilerek “Fare Kapanı” adını almıştı.

Ambassadors Tiyatrosu’nda 21 yıl boyunca 8.862 kez sahnelenerek bir dünya rekoru kıran “Fare Kapanı”, 1974’ten bu yana St. Martin’s Tiyatrosu’nda, yıllardır da David Turner’ın yönetmenliğinde oynanıyor.

Şu sıralar “Fare Kapanı”nın başlıca rollerini Hugh Bonneville, Patrick Stewart, Julie Walters ve Miranda Hart paylaşıyorlar.

Agatha Christie’nin, ilk sahnelendiği günlerde “En fazla 8 ay oynanır” dediği oyun, bakalım daha kaç yıl sahnede kalacak?

 

welty

Leah Price‘ın hazırladığı Unpacking My Library: Writers and Their Books (Kitaplarımı çıkartmak: Yazarlar ve Kitapları) isimli kitapta bazı ünlü yazarların kütüphanelerinin resimlerine yer veriliyor. İşte bu yazarlardan bazıları ve kütüphaneleri:

Kaynak : http://istanbuldasanat.org